«تعریف ساده و روان عایق الاستومری و کاربردهای آن در صنعت و ساختمان»
امروزه صرفهجویی در مصرف انرژی و کاهش هزینههای تعنیر-نگهداریِ ساختمان و تجهیزات مربوطه از اهمیت شایانی برخوردار است. لذا انتخاب متریال مناسب بعنوان عایق حرارتی-برودتی بسیار مهم تلقی می شود. یکی از مدرن ترین و تاثیرگذارترین نسلهای عایق که در دهه های اخیر به جای عایقهای سنتی مورد استفاده قرار گرفته، عایق الاستومری می باشد.
حال موضوع اینجاست که عایق الاستومری چیست؟ از چه متریالی تولید می گردد و چرا مورد توجه خیلی از مهندسین تاسیسات، مهندسان HVAC و کارفرمایان قرار گرفته است؟
در این نوشتار، به توضیحِ آنچه که درباره عایق الاستومری نیاز است بدانیم می پردازیم.
عایق الاستومری چیست؟
عایق الاستومری (Elastomeric Insulation) نوعی عایق سلول بسته (Closed-Cell Foam) می باشد که از ترکیبات لاستیکی سنتزی مثل نیتریل بوتادین رابر (NBR) یا اتیلن پروپیلن داین مونومر (EPDM) تولید می گردد.
ساختار سلول بسته ی عایق الاستومری موجب می گردد هوای متخلخلِ درون سلولی مانع از انتقال حرارت و صدا گردد و نتیجتا عایق علاوه بر مقاومت دمایی در برابر نفوذ و انتقال رطوبت، بخارات و گرما بطور قابل توجهی مقاوم گردد.
در واقع عایق الاستومری مثل یک فوم نرم و منعطف حولِ لولهها، داکتهای تهویه مطبوع، مخزن ها یا دیواره ی منبع ها را کاور نموده و از اصراف انرژی ممانعت می کند.
ویژگیهای اصلی عایق الاستومری
در این مرحله به مهمترین ویژگی ها وخصوصیات فنی و کاربردیِ عایق الاستومری می پردازیم:
1. ضریب انتقال حرارت پایین
از مهمترین شاخص های عملکردی در عایقهای الاستومری، پایین بودنِ ضریب هدایت حرارتی (Thermal Conductivity) می باشد.
در عایق الاستومری، این میزان به حدود ۰٫۰۳۴ W/m·K می رسد که نسبت به خیلی از عایقهای سنتی دارای راندمان بهتر و بالاتری می باشد.
2. میزان مقاومت بالا در برابر رطوبت
بخاطر ساختار سلول بسته بودنِ این عایق می توان گفت نفوذ انواع بخارات از طریق این عایق غیرممکن است.
نتیجتا معضلاتی چون تعریق یا کندانس در لولهها و مشکل خورندگی زیر عایق (CUI) یا رشد قارچ و کپک در ساختار بیرونی و داخلیِ عایق الاستومری تقریبا محال است.
3. انعطافپذیری بسیار بالا
علیرغم عایقهای خشک و سخت مثل فوم های پلییورتان و نیز پشم سنگ، عایق الاستومری دارای ساختاری منعطف، نرم و قابل خم پذیری است که میشود از آن بهراحتی در عایق کاریِ اتصالات پُرپیچ و خم، زانوها و داکت های با انحنای بالا استفاده نمود.
4. عمر مفید بالا و بادوام
این عایق در مقابل اشعه نور خورشید (UV) و تغییرات دمایی بسیار مقاوم است. علی الخصوص متریال EPDM که دارای مقاومت بسیار بالاتری در برابر شرایط و خشونت های محیطی است.
5. نصب سریع و راحت
جهت نصب این عایق هیچ پیشنیازِ خاصی از جمله ابزارآلاتِ ویژه و موارد جانبی لازم نیست و دقیقا به همین علت نصبِ آن نیز در کوتاهترین زمان و در سهولتِ کامل، انجام و به پایان می رسد.
کاربردهای چندگانه ی عایق الاستومری
عایق الاستومری بخاطر ترکیبات و خصوصیات حرارتی و مکانیکی، در خیلی از صنایع مورد کاربرد قرار می گیرد:
الف- در صنعت تهویه در سیستمهای سرمایشی و گرمایشی (HVAC):
ممانعت از کندانسِ لولهها و حفظ دمای هوای موجود در داکت ها و نیز ارتقای راندمان چیلر و فنکویلها.
ب- در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی:
جهت ایجاد پوششی مقاوم در برابر خورندگی و بخارات موجود در روی لوله های سرد و گرم.
پ- در سردخانهها و انبارهای مواد غذایی:
برای حفظ دمای داخلی و ممانعت از تشکیل شبنم بر روی سطوح.
ت- کاربردهای خانگی:
جهت عایق کاریِ لولههای آب گرم و سرد در قسمت پشت پکیجها و کولر گازی.
انواع عایق الاستومری
- عایق الاستومری لولهای (Tube Type):
صرفا مخصوص عایقکاریِ لولههای آب سرد و گرم، گاز و تبرید. - عایق الاستومری رولی (Sheet Type):
برای کانالها و داکت های تهویه مطبوع، سطوح لوله های قطور و نیز سطوح دیوارها مثل دیوار یا سقف موتورخانه. - عایق الاستومری پشت چسبدار (چسب ساده و مسلح):
کاربرد چسب از قبل بر روی سطوحِ این عایق موجب نصب سریع و بدون نیاز موارد اضافی. - عایق با روکش فویل آلومینیوم (فویل ساده و مسلح):
جهت فضاهای روباز یا در معرض نور خورشید جهت حفاظت از عایق در برابر آب باران و آسیب های احتمالی. - عایق الاستومری با کاور PVC یا نایلونی:
جهت استفاده در محیطهای صنعتی که در معرض آلاینده هایی مثل روغن و بخارات شیمیایی هستند.
مزایای زیستمحیطی و بهداشتیِ عایق الاستومری
عایق الاستومری بر خلاف عایق های سنتی فاقد الیاف مضر، فرمالدئید یا CFC است. لذا نه برای مجری یا نصاب و نه برای اهالی و کاربران مقیم در ساختمان هیچ عارضه یا خطری به لحاظ سلامتی یا زیست محیطی به دنبال ندارد.
همچنین به خاطر افت مصرف انرژی، در کاهش انتشار گازهای سمی و گلخانهای بسیار موثر است.