کلاهک ژاپنی چیست و چرا به انتخاب اول سازندگان حرفهای تبدیل شده؟
کاربرد تجهیزات جانبی در ساختمان مثل کلاهک دودکش از اهمیت فوق العاده ای برخوردار می باشد. یکی از انواع شیک و مدرن که در بازار ایران و در میان مهندسین تأسیسات طرفداران زیادی دارد، کلاهک ژاپنی است که معمولا با نام «کلاهک چینی» یا «کلاهک کلبهای» نیز شناخته میشود. در اینجا باید بدانیم دقیقاً این محصول چیست؟ چه مزایا و معایبی دارد؟ لذا در این مقاله تلاش می شود جزییات فنی و خصوصیات مربوط به محصول کلاهک ژاپنی با بیان ساده در اختیار خواننده ی این مقاله قرار گیرد.
قسمت اول: تعریف و ساختار محصول
کلاهک ژاپنی چیست؟
کلاهک ژاپنی نوعی کلاهک دودکش با طراحی و دیزاین کلبهای یا پرهای می باشد که در بخش انتهایی کانال دودکش یا ونت تعبیه می گردد تا از ورود یا نفوذ عوامل بیرونی به داخل لوله دودکش و همچنین از پس زدگیِ دود یا گاز به داخل محیط ممانعت شود.
اغلب از این کلاهک تحت عنوان «کلاهک چینی» نیز یاد میشود و چون در ساختار شبیه کلبه یا سقف کوچک است به آن کلاهک کلبه ای هم گفته می شود.
اجزای اصلی کلاهک ژاپنی
یک کلاهک ژاپنی معمولاً به سه بخش اصلی تقسیم می گردد:
پایه- بخشی است که روی دهانه لوله دودکش یا ونت نصب می شود.
پرهها (گریلها)- تیغه هایی موازی یا به شکل Z که پیرامونِ پایه را میپوشانند و امکان عبور دود و هوا را از درون کلاهک مقدور می سازند.این پره ها طوری طراحی شده اند که از ورود آب باران، برف، گرد و غبار ،پرندگان و حشرات موذی جلوگیری میکنند.
تاج کلاهک یا سقف کوچک- این قطعه بر روی پرهها تعبیه می شود و علاوه بر زیبایی، مسیر نزولِ آب را هدایت میکند تا آب بارن و برف به داخل دودکش نفوذ نکند. بعضی از مدل های تاج کلاهک دارای طراحی شیبدار، هشتی یا حتی قوسدار می باشند.
ویژگی ها
ممانعت از نفوذ آب و رطوبت به داخل داکت
دیزاین سقف و پرهها طوری است که آب باران و برف نمیتواند براحتی داخل دودکش شود.
ممانعت از ورود گرد و غبار، ریزگرد و ذرات معلق در هوا
تیغه ها بعنوان نوعی فیلتر مکانیکی عمل نموده و مانع از ورود ذرات خارجی میگردند.
ممانعت از لانه گزینی پرندگان و حشرات
معایب
از معضلاتی که سازه ی دودکشها با آن مواجهند، تجمع پرندگان، حشرات یا لانه گزینیِ آنها روی لوله دودکش است که باعث می شود مسیر عبور دود مسدود گردد. کلاهک ژاپنی به میزان زیادی این مشکل را رفع مینماید.
کاهش احتمال پس زدگیِ دود یا مکش معکوس
در مناطق بادخیز یا جاهایی که شرایط جوی نامناسبی دارند، امکان دارد جریان تخلیه دود با فشار هوای باد معکوس گردد. تیغه ها و طراحیِ درستِ کلاهک ژاپنی به کاهش این اثرِ منفی کمک می نماید.
زیباییشناسی، تناسب نمایی و سازگاری با جلوه ی ساختمان
ساختارِ کلبهای و دیزاین شیک باعث میگردد کاربردِ این نوع کلاهک برای جلوه و نمای ساختمان تأثیر مثبتی بگذارد.
تنوع متریالِ تولیدی و قابلیت سفارشیسازی
کلاهک ژاپنی را از انواع ورق از جمله گالوانیزه، ورق روغنی، ورق سیاه و حتی استیل می توان ساخت. ضخامت ورق، اندازه پرهها و ارتفاع کلاهک قابلیت تغییر و سفارشی سازی دارند.
ضمنا رنگآمیزی کورهای بوسیله ی رنگ پودری الکترواستاتیک برای مقاومت بیشترِ کلاهک در مقابل شرایط جوی و تغییر دمایی حتما باید صورت پذیرد.
قسمت سوم: معایب و چالشهای کاربرد کلاهک ژاپنی
کلاهک ژاپنی علیرغم مزایایی که اعلام شد محدودیتها یا مواردی هم دارد که ذیلا به آن اشاره می گردد.
اگر تیغه ها به درستی طراحی نشوند و یا فاصله بین آنها بیش از حدِ استاندارد باشد، امکان دارد ذرات ریز معلق یا گرد و غبار از این فواصل وارد محیط شود.
در صورت کاربردِ متریال نامناسب مثل ورق نازک یا پوشش ضعیف، ممکن است در آینده خورندگی و زنگزدگی پیش آید.
در مناطقی که وزش باد بسیار شدید است، اگر نصب کلاهک به دقت و درستی صورت نگیرد، ممکن است کلاهک در اثر نیروی باد از محل خود بیفتد.
موضوع مهمِ دیگر اینستکه برای ساخت کلاهک نیازمندِ انجام مراحلِ سایزینگِ دقیقِ دهانه و ارتفاع مناسب هستیم. اشتباه در ابعاد باعث عملکرد نامناسبِ کلاهک خواهد شد.
قسمت چهارم: نکاتی در مورد دیزاین و انتخاب مناسب
در راستای انتخاب یک کلاهک ژاپنی با عملکرد مطلوب، باید به نکات زیر توجه نمود:
۱. سایز دهانه و ارتفاع مناسب
طول، عرض و ارتفاع کلاهک نسبت به قطر لوله دودکش یا ونت تناسب عملی برای تخلیه آلاینده داشته باشد. در مورد میزان ارتفاع، معمولاً در خیلی از پروژهها ارتفاع کلاهک بین ۵۰ تا ۶۰ سانتیمتر در نظر گرفته میشود، ولی بنا به شرایط محیطی امکان دارد این عدد تغییر نماید.
۲. تعداد و طرح پرههای کلاهک کلبه ای
معمولاً کلاهکِ چهار پره راندمان مناسبی دارد، اما بسته به ارتفاع و شرایط نصب، ممکن است تعداد پرهها افزایش یابد.
طراحی پرهها نیز باید طوری باشد که فاصله ی بینِ آنها نه خیلی کم باشد و نه خیلی زیاد